“ആരാണ് സഖാവിന്റെ രാഷ്ട്രീയഗുരു..?”
-ചോദ്യം ‘ഇ.കെ. നായനരോ’രോടാണ്?
ചോദിച്ചത് സി.പി.എം. സംസഥാന സെക്രട്ടറി എം.വി. ഗോവിന്ദന്‍.
ചെറുവാചകങ്ങളായി തുടങ്ങി ഒടുവിൽ ഉത്തരമെത്തി
“ശാരദയുടെ അമ്മാവന്‍ ഗോപാലന്‍..”
കണ്ടു നിന്നവർ പുഞ്ചിരി തൂകി
“ഏതായിരുന്നു സഖാവിന്റെ ആദ്യ രാഷ്ട്രീയസമരം..?”
എംവി. ജയരാജന്റെ ചോദ്യം.
“1936-ലെ ആറോണ്‍ മില്‍സമരം..”
ചോദ്യങ്ങള്‍ക്ക് മറുപടി പറയുന്ന നായനാരെ കാണാം. കണ്ണൂർ പയ്യാമ്പലത്തെ ഇ.കെ. നായനാര്‍ അക്കാദമിയില്‍. അവിടെയൊരുക്കിയ മ്യൂസിയം ഒരു കാലഘട്ടത്തിന്റെ പോരാട്ടങ്ങളുടെ, നേതാക്കളുടെ ജീവിതത്തിന്റെ സ്മരണകളിരമ്പുന്ന രണസ്മാരകം കൂടിയാണ്. മുന്‍ മുഖ്യമന്ത്രിയും സി.പി.എം. നേതാവുമായ ഇ.കെ. നായനാര്‍ വിടപറഞ്ഞതിന്റെ 20-ാം ചരമവാര്‍ഷികദിനമായ മേയ് 19 ഞായറാഴ്ച മ്യൂസിയം പൊതുജനങ്ങള്‍ക്കായി തുറന്നുകൊടുത്തു.
എഐ ഉപയോഗിച്ചാണ് ‘സംസാരിക്കുന്ന നായനാരെ’ അവതരിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഹോളോഗ്രാം വിദ്യയിലൂടെയുള്ള ഡിജിറ്റല്‍ ദൃശ്യത്തില്‍ പൂര്‍ണകായ നായനാര്‍ തെളിഞ്ഞുവരും. നായനാരുടെ രാഷ്ട്രീയജീവിതത്തിലെ നിര്‍ണായക മുഹൂര്‍ത്തങ്ങള്‍മുതല്‍ ഇഷ്ടപ്പെട്ട ഭക്ഷണംവരെയുള്ള പത്തിലേറെ ചോദ്യങ്ങള്‍ക്ക് ഇംഗ്ലീഷിലും മലയാളത്തിലും മറുപടി കിട്ടും.
മൂന്നുനിലകളിലായി ദൃശ്യ-ശ്രവ്യലോകമാണ് മ്യൂസിയത്തില്‍ തുറന്നത്. നായനാരുടെ രാഷ്ട്രീയജീവിതത്തിന്റെ ഡിജിറ്റല്‍ പുനരാവിഷ്‌കാരമാണ് പ്രത്യേകത. നായനാരുടെ ഡയറികള്‍ ഇവിടെ ഒരുക്കിവെച്ചിട്ടുണ്ട്. നായനാര്‍, പി. കൃഷ്ണപിള്ള, ഇ.എം.എസ്., എ.കെ.ജി., കെ. ദാമോദരന്‍, എന്‍.സി. ശേഖര്‍ എന്നിവരുടെ പൂര്‍ണകായ മെഴുകുപ്രതിമകളുമുണ്ട്. മുഖ്യമന്ത്രിയോട് ചോദിക്കാം എന്ന ടെലിവിഷന്‍ ചാനല്‍ പരിപാടി ഒട്ടേറെ ടെലിവിഷന്‍ സ്‌ക്രീനുകളില്‍ ഒന്നിച്ചുകാണാം. യുവാവായ നായനാര്‍, കുറ്റിത്താടിയുള്ള നായനാര്‍ -ചിരപരിചിതമായ ഫോട്ടോകള്‍ക്കൊപ്പം നായനാരുടെ അപൂര്‍വമായ ദൃശ്യങ്ങളുമുണ്ട്.
നായനാരുടെ വായനമുറിയാണ് മറ്റൊരു ആകര്‍ഷണം. അദ്ദേഹം ഉപയോഗിച്ച ചാരുകസേര, മേശ, പുസ്തകങ്ങള്‍, ഫാന്‍, പുസ്തക അലമാര എന്നിവ ക്രമീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. തൊട്ടടുത്തായി അദ്ദേഹത്തിന്റെ ലേഖനങ്ങള്‍ ഇന്‍സ്റ്റലേഷനായി ചരടില്‍ തൂക്കിയിട്ടിരിക്കുന്നു. ഒരു അലമാരയില്‍ നായനാര്‍ രചിച്ച പുസ്തകങ്ങള്‍ പ്രദര്‍ശിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്.